ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ (သုိ႔ ) Vesak Day

မဟာလူသား ျမတ္ဗုဒၶ ,သစၥာတ၇ားကုိ လမ္းညႊန္ေဖာ္ထုတ္ေတာ္မူတဲ့ ျမတ္စြာဘုရား ရွင္ရဲ့ ေမြးေန႔ကုိ ေရာက္ပါျပီ၊ ခရစ္ေတာ္နဲ႔ လူထုေပါင္းစည္းတဲ့ေန႔ကုိ ခရစ္စမတ္တဲ့ ။ ဗုဒၶနဲ႔ လူထုေပါင္းစည္းတဲ့ေန႔ကုိ ၀ိဆတ္ေဒး လုိ႔ေခၚပါတယ္။ နုိင္ငံတကာမွာ တနုိင္ငံနဲ႔ တနုိင္ငံ က်င္းပပုံေတြကလဲ မတူညီၾကပါဘူး။ ရုိးရာ ျပကၡဒိန္ကုိ လုိက္ျပီး ေန႔ရက္ေတြလဲြသလုိ အေခၚအေ၀ါေတြလဲ လဲြေနတာ ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။

အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒရွ္နဲ႔ နီေပါႏိုင္ငံေတြမွာ ဤလျပည့္ေန႔ကို ၀ိဆာခ္ပူဇ(Visakah Puja)၊ ဗုဒၶ ပုရ္နိမာ(Buddha Purnima)၊ ဗုဒၶဇယႏၱိ(Buddha Jayanti)လို႔လဲ အသိမ်ားပါတယ္။ ထိုင္းႏုိင္ငံမွာက ေတာ့ ၀ိဆာခဘုခ်( Visakha Bucha)၊ ဗီယက္နမ္မွာ ဖက္ဒန္း(Phật Đản)၊ အင္ဒိုနီးရွားမွာ ၀ိုင္းဆက္ (Waisak)၊ သီရိလကၤာမွာ ၀ိဆက္(ေ၀့ဆက္)( Vesak (Wesak))၊ တရုတ္စကားေျပာတဲ့ မေလးရွားနဲ႔ တရုတ္မွာ ေဖာဒန္း(佛誕 (fó dàn))၊ တိဗက္မွာ စကဒ၀(Saga Dawa)လို႔ အသီးသီး ေခၚဆို အသံုးျပဳကာ ပြဲေတာ္မ်ားကို က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ လာအိုႏိုင္ငံမွာလဲ ဒီပဲြေတာ္နဲ႔ ထပ္တူျဖစ္တဲ့ ပြဲေတာ္ တစ္ခုရွိပါတယ္။ အဆိုပါ ပြဲေတာ္ကေတာ့ ၀ိကဆက္ခ ေဘာကဆ(Vixakha Bouxa)လို႔ ေခၚပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ ဒီအခ်ိန္က်င္းပတဲ့ ဒီပဲြေတာ္ကို ကဆုန္လျပည့္(Ka-sone-la-pyae)လို႔ အမည္တြင္ပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ျမန္မာျပကၡဒိန္ရဲ႕ ဒုတိယေျမာက္လျဖစ္တဲ့ ကဆုန္လျပည့္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ သီရိလကၤာ၊ မေလးရွား၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ စကၤာပူ၊ ဗီယက္နမ္နဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ထိုင္၀မ္တို႔မွာ ဒီ၀ိဆက္ပြဲေတာ္အခါသမယကို အမ်ားျပည္သူရုံးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။
အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားမွာ အသံုးျပဳတဲ့ မတူထူးျခားတဲ့ ျပကၡဒိန္ေတြရဲ႕ အလိုအရ ၀ိဆက္ပြဲေတာ္ရက္ကို အတိအက် သတ္မွတ္ဖို႔ေတာ့ ခက္ပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာျပကၡဒိန္ကို လက္ခံ အသံုးျပဳတဲ့ ေထရ၀ါဒတိုင္းျပည္မ်ားမွာ ထံုးစံအားျဖင့္ ငါးလေျမာက္ သို႔မဟုတ္ ေျခာက္လေျမာက္ရဲ႕ လျပည့္ေန႔၊ ဥပုသ္ေန႔မွာ ပြဲေတာ္ရက္ က်ေရာက္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ တရုတ္ျပကၡဒိန္မွာ ပထမဆံုးလျပည့္က်တဲ့ ေလးလေျမာက္ျဖစ္ပါတယ္။ အေနာက္တိုင္းျပကၡဒိန္အရကေတာ့ ပြဲေတာ္ရက္ ဟာ တစ္သမတ္တည္း မရွိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဧၿပီလနဲ႔ ေမလမွာေတာ့ က်ေရာက္ ေလ့ရွိပါတယ္။

၁၉၅၀ခုႏွစ္မွာ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားညီလာခံၾကီးကို သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာ က်င္းပ ခဲ့ပါတယ္။ အဆိုပါ ညီလာခံမွာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ေမြးေန႔ကို ၀ိဆက္ေန႔အျဖစ္ ပြဲေတာ္က်င္းပၾကဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၀ိဆက္အခါေတာ္ေန႔ေရာက္တိုင္း တစ္ကမၻာလုံးမွာရွိတဲ့ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ဗုဒၶဘာသာဓေလ့ထုံးစံမ်ားရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳေလ့ရွိၾကပါတယ္။ တခါတရံ ဗုဒၶေန႔လို႔လဲ သံုးၾကပါေသးတယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ ဒီပြဲေတာ္ရက္ဟာ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ ေမြးေန႔၊ သဗၺညဳတညာဏ္အလင္းရရွိတဲ့ေန႔၊ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူေသာေန႔မ်ားနဲ႔လဲ တိုက္ဆိုင္ေနပါ တယ္။
ဒါကုိ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳမွာေတာ့ ဖြား ပြင့္ ေဟာ စံ ဗ်ာဒိတ္ခံ မွတ္ရန္ လကဆုန္လုိ႔ မွတ္ရလြယ္ေအာင္ သေကၤတ ျပဳထားၾကပါတယ္။

၁- ဒီပကၤရာ ျမတ္စြာဘုရားက သုေမဓာ အမ်ိဳးေကာင္းသားကုိ ေလးသေခ်ၤ ကမၻာတသိန္းထက္မွာ ေဂါတမ ဗုဒၶနာမည္နဲ႔ ဘုရားျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ မိန္႔ၾကားခဲ့တာလဲ ဒီကဆုန္လျပည့္ေန႔ပါပဲ။

၂- ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ ခု ကဆုန္လျပည့္ ဘီစီ ၆၂၃ မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။

၃- ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔ (ဘီစီ ၅၈၈ )မွာ ဘုရားအျဖစ္ကုိေရာက္ေတာ္မူပါတယ္။

၄- မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၄ ကဆုန္လျပည့္ ဘီစီ ၅၈၇ မွာ ဗုဒၶ၀င္အက်ဥ္းကုိေဟာေတာ္မူပါတယ္

၅= မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု ကဆုန္လျပည့္ အဂါၤေန႔ ဘီစီ ၅၄၃ မွာ ပရိနိဗၺာန္ ၀င္စံေတာ္မူပါတယ္။
ဘုရားအျဖစ္နဲ႔ ၄၅ ၀ါ သီတင္းသုံးေတာ္မူခဲ့တယ္။ အဲဒီ ၄၅ နွစ္အတြင္းမွာ တရားေဟာျခင္း သံဃာ့အဖဲြ႔အစည္း ထူေထာင္ျခင္း ႏွင့္ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတုိ႔ရဲ့အက်ိဳးတရားကုိ ေန႔မနားညမအား ၾကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။

၀န္ခံခ်က္။ အရွင္ကုသလသာမိ၏ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးကုိ ကုိးကားေဖာ္ျပသည္။